Pierwiastki w glebie a rozwój roślin
W przyrodzie w stanie naturalnym możemy spotkać aż 88 pierwiastków. Wszystkie one pełnią różne określone funkcje i ich obecność może wpływać pozytywnie lub negatywnie na rośliny. Z całej tej puli tylko 16 z nich jest niezbędnych roślinom do życia. Warto przyjrzeć się więc bliżej tym pierwiastkom, aby wiedzieć jakie procesy zachodzą w trakcie rozwoju roślin i co jest dla nich istotne.
Aby mówić o pierwiastkach niezbędnych do życia, warto poznać kryterium ich klasyfikacji według potrzeb pokarmowych rośliny wyższej. Sformułowana przez Daniela Arnona i Perry’ego Stouta teoria wyodrębnia 3 kryteria:
– Niezbędności – pierwiastki z tej grupy jak sama nazwa mówi – są roślinom niezbędne do życia
– Wyłączności – pierwiastki z tej grupy nie mogą być zastąpiony przez inne – więcej informacji o tym i prawie Liebiega przeczytacie tutaj
– Funkcjonalności – określa funkcję i specyficzną rolę w metabolizmie rośliny, czyli pokazuję, za jakie konkretne funkcje życiowe odpowiada dany pierwiastek.
Jakie są więc pierwiastki niezbędne roślinom do życia?
Możemy wyodrębnić trzy grupy:
– biogenne: Węgiel (C), Wodór (H), Tlen (O)
– makroskładniki: Azot (N), Fosfor (P), Potas (K), Siarka (S), Wapń (Ca), Magnez (Mg)
– mikroskładniki: Bor (B), Chlor (Cl), Cynk (C), Mangan (Mn), Miedź (Cu), Molibden (Mo), Żelazo (Fe)
Pierwiastki biogenne stanowią aż 90% suchej masy roślin, wynika z tego więc, że są podstawowym materiałem budulcowym rośliny. Nie oznacza to, że zarówno makro- jak i mikroskładniki są mniej ważne dla rośliny. Dostarczenie odpowiedniej ilości tych składników warunkuję odpowiedni wzrost i rozwój roślin.
Pobieranie składników odżywczych przez rośliny
To czy roślina ma możliwość pobierania składników pokarmowych z gleby jest uzależnione od wielu czynników. Jednym z nich jest poziom pH, który wpływa na wzrost korzenia i wielkość systemu korzeniowego. Struktura, zawartość wody w glebie, a także temperatura wpływają na transport jonów na powierzchnię korzenia. Na tym etapie (w fazie biernej) istnieje możliwość ingerencji człowieka w cały proces. Stężenie jonów w roztworze glebowym, zawartość wapnia oraz gęstość i struktura gleby są również istotnymi czynnikami wpływającymi na poprawne pobieranie składników roślinnych przez rośliny.
Znaczenie pH
Wspomniany wyżej poziom pH jest istotnym elementem, który należy badać w każdej glebie. Dlaczego? Czym on właściwie jest? Wskaźnik pH jest liczbą służącą do wyrażania stężenia jonów wodoru w roztworze. Liczba ta wskazuje stopień kwasowości gleby.
Wiadomo, że różne uprawy wymagają różnego poziomu pH. Nie ma optymalnej wartości, która byłaby idealna pod każdą uprawę. Należy przeanalizować jaki zakres tego parametru będzie najbardziej odpowiedni dla naszych roślin uprawnych. Dla większości roślin pH od 5,5 do 7,5 będzie tym pożądanym.
Jak poziom pH wpływa na inne pierwiastki?
Przy niskim poziomie pH pierwiastki takie jak: miedź, żelazo, mangan, nikiel i cynk są łatwiej dostępne niż przy wysokim poziomie. Poniżej w sposób graficzny zostały przedstawione zależności pomiędzy poziomem pH a występowaniem składników pokarmowych w glebie.
Jesteś zainteresowany zakupem skanera?
Skontaktuj się z nami już dziś!
Mateusz Dygdoń
Artykuł powstał na podstawie prezentacji z SGGW (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego) dostępnej tutaj: Chemia rolna, Temat 2, Wykład 2: https://e.sggw.pl/course/view.php?id=434#section-1 oraz prezentacji: Viktoria Vona Agronomy of the scanner. AgroCares.