NPK: Co to jest i dlaczego jest tak ważne dla gleby?
Romke Postma pracuje jako starszy kierownik projektu i ekspert ds. żyzności gleby w NMI-Agro, agencji badań gleby ściśle współpracującej z AgroCares. SoilCares (obecnie część AgroCares) wprowadziła na rynek aplikację SoilCares Manager, która umożliwia doradcom testowanie poziomu NPK w glebie. Ale czym jest NPK? I dlaczego jest to tak ważne? W tym artykule Romke wyjaśnia znaczenie tych składników odżywczych dla roślin i upraw.
Jaka jest różnica między makro- i mikroskładnikami odżywczymi?
Rośliny nie mogą rosnąć bez podstawowych składników odżywczych. Potrzebują one oprócz dwutlenku węgla (CO2) i wody (H₂O) również składników odżywczych, aby mogły rosnąć i produkować biomasę. Znanych jest czternaście podstawowych składników odżywczych roślin. Na ich podstawie można określić ilość składników odżywczych, które są potrzebne roślinom. Wyróżnia się makro i mikroelementy. Makroelementy są pobierane w stosunkowo dużych ilościach (10-100 kg lub więcej na hektar), podczas gdy ilość mikroelementów pobierana przez rośliny jest ograniczona do kilku gramów na hektar
Składniki odżywcze to: azot (N), fosfor (P), potas (K), wapń (Ca), magnez (Mg) i siarka (S). Mikroelementy to mangan (Mn), bor (B), miedź (Cu), żelazo (Fe), cynk (Zn), nikiel (Ni), molibden (Mo) i chlor (Cl).
Czym są N, P, K i dlaczego są one tak ważne dla roślin i upraw?
Składniki odżywcze, które są wymagane przez uprawy w największych ilościach to N, P i K. Z tego powodu są one często uważane za najważniejsze składniki odżywcze.
Jaka jest rola składników odżywczych we wzroście roślin?
Główną funkcją N i P jest to, że są one składnikami białek i kwasów nukleinowych, które są ważnymi składnikami tkanki roślinnej. K jest jedynym składnikiem odżywczym, który nie jest składnikiem organicznych związków roślinnych. Ma on jednak znaczenie przede wszystkim w regulacji procesów zachodzących w roślinie, takich jak osmoza i aktywność enzymów. K odgrywa na ogół istotną rolę w jakości zbieranych produktów roślinnych.
Dlaczego rolnicy powinni znać zawartość NPK w glebie?
Aby zapewnić optymalny wzrost upraw, w obszarze korzeni roślin powinna być dostępna wystarczająca ilość składników odżywczych. Składniki te są częściowo dostarczane przez glebę i powinny być dodawane również z nawozami. Gleby zawierają różne ilości dostępnych składników odżywczych. Ich ilość zależy od różnych aspektów, np. rodzaju podłoża (np. piasek, glina, torf). Wpływ na to ma także historia gospodarowania, od upraw poprzedzających, gospodarowania resztkami pożniwnymi oraz stosowanych nawozów. Również różnice w warunkach klimatycznych mogą powodować zmiany w dostępnych składnikach odżywczych. Z tego powodu ważne jest, aby rolnicy znali zawartość NPK w swojej glebie. Kluczowe jest, by wiedzieli ile N, P i/lub K powinni dodawać z nawozami organicznymi lub mineralnymi, aby zoptymalizować wzrost upraw, produkcję i plon.
W jaki sposób rośliny pobierają te składniki odżywcze?
Składniki odżywcze występują w glebie w różnych formach, które różnią się pod względem dostępności dla roślin. Na przykład większość azotu występuje w glebie w postaci organicznej jako część materii organicznej. Może być pobierany tylko w postaci mineralnej. Azot organiczny powinien zostać zmineralizowany do postaci mineralnych, zanim korzenie roślin będą mogły go pobrać. Fosfor w glebie występuje również w materii organicznej. Najczęściej w postaciach chemicznych, które różnią się pod względem rozpuszczalności i dostępności roślin. Potas jest obecny głównie w roztworze glebowym i adsorbowany do cząsteczek glebowych. Jest to między innymi glina i materia organiczna. Stosunkowo łatwo można desorbować z nich poprzez zmiany równowagi pomiędzy powierzchnią cząsteczek glebowych a roztworem glebowym.
Korzenie upraw pobierają dostępne składniki odżywcze z górnej warstwy gleby. Pomimo różnych systemów korzeni roślin, od płytkich (np. trawa) do głębokich (większość upraw drzew, buraki cukrowe, kukurydza, zboża), wszystkie uprawy pobierają składniki odżywcze z górnej warstwy gleby.
Mobilność składników odżywczych w glebie jest bardzo zróżnicowana. N i K rozpuszczają się w wodzie dość dobrze i są bardzo mobilne w glebie, podczas gdy P jest raczej nieruchomy. W konsekwencji dostarczanie N i K do korzeni roślin jest w większości przypadków wystarczające. Pod warunkiem, że ich ilość w glebie jest odpowiednio wysoka, podczas gdy dostarczanie P do korzeni roślin, szczególnie w pierwszych fazach po zasiewie lub sadzeniu, może być trudne.
Jakie są zagrożenia związane ze zbyt małą lub zbyt dużą ilością NPK w glebie?
Obecność NPK w glebie powinna być odpowiednio duża, lecz nie za wysoka. Zbyt niska dostępność prowadzi do zahamowania wzrostu i niskich plonów. Zbyt wysoka zawartość jednego lub więcej składników odżywczych może prowadzić do zaburzenia wzrostu roślin. Niekorzystnie wpływa to na plon i/lub jakość zebranych produktów. Ponadto dostępność NPK powinna być zbilansowana. Jest to potrzebne, by można było uwzględnić dostępność innych składników odżywczych przy jednoczesnym skorygowaniu zawartości danego składnika odżywczego.
Jakie są objawy niedoboru składników odżywczych u roślin?
Niedobór składników odżywczych powoduje widoczne zmiany u roślin. Może to się objawiać przez żółknięcie liści lub występowanie na nich brązowych plam. Konkretne objawy zależą od funkcji składnika odżywczego w roślinie i sposobu jego transportu wewnątrz rośliny.
Dlaczego warto kupić aplikację SoilCares Manager?
SoilCares Manager to zaawansowana aplikacja, która łączy się ze skanerem SoilCares i dostarcza użytkownikowi informacji na temat poziomów żyzności gleby dla NPK. Dzieje się to w oparciu o aktualną sytuację na danym polu (rodzaj gleby, uprawiane rośliny, dostępność składników odżywczych, itp.). Korzystając z tych informacji, będziesz w stanie zoptymalizować ilość składników odżywczych dostarczanych do Twoich upraw. Spowoduje to prawidłowy wzrost upraw, wysokie plony i dobrą ich jakość.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat skanera i tego, jak może on pomóc Ci zoptymalizować dostawy składników odżywczych do Twoich upraw lub upraw Twoich klientów?
Skontaktuj się z nami już teraz!